آیا ظروف پلاستیکی سرطان زا هستند؟

ظروف پلاستیکی نقش عمده‌ای در آشپزخانه دارند و از پرمصرف‌ترین ظروف به‌حساب می‌آیند. این ظروف در سایزهای مختلفی از کوچک به بزرگ و طرح و رنگ‌های متفاوتی تولید و روانه بازار می‌شوند و برای مصارفی مانند نگه‌داری غذا، فریز کردن، آبکش کردن و حتی سرو غذا مورداستفاده قرار می‌گیرند. اما موردی که وجود دارد و زیاد درباره آن صحبت می‌شود، سرطان زا بودن ظرف های پلاستیکی است. به دنبال این صحبت‌ها مردم سؤال می‌کنند که آیا ظروف پلاستیکی سرطان زا هستند و از آن‌ها نباید استفاده کرد؟ نظر شما درباره این سؤال چیست و چگونه فکر می‌کنید؟

نظرات در پاسخ به این سؤال زیاد بوده و افراد طبق مصارفی که از ظروف پلاستیکی دارند، پاسخ‌های متفاوتی ارائه می‌دهند؛ بنابراین ما تصمیم گرفتیم تا با تحقیق و بررسی در این مورد و نکاتی درباره مواد سرطان‌زای ظروف پلاستیکی، شیوه استفاده از آن‌ها و کاهش ریسک سرطان با ظرف های پلاستیکی نامرغوب شما را آگاه ساخته و نگرانی شما راجع‌به خطر ابتلا به سرطان توسط ظروف پلاستیکی را کاهش دهیم.

همچنین بخوانید: راهنمای خرید ظروف پلاستیکی آشپزخانه

ماده سرطان زا در پلاستیک

شاید سرطان زا بودن ظروف پلاستیکی برای بعضی افراد معقول نیست و استفاده از ظروف پلاستیکی برای آن‌ها مانند ظروف دیگر چینی، آرکوپال، شیشه و … امری طبیعی باشد. ولی با پیشرفت علم و افزایش اطلاعات و آگاهی مردم، می‌توان این مورد را موردبحث قرار داده و با بررسی ترکیبات مواد اولیه به کار برده شده در تهیه پلاستیک، این افراد را نیز آگاه کرد. با اینکه چندین ترکیب مختلف بسته به سلیقه تولیدکننده در تهیه ظروف پلاستیکی استفاده می‌شود، اما نگران نباشید. ما تمامی این ترکیبات را نام‌برده و راهنمای تشخیص ظروف حاوی ترکیبات مضر را به شما آموزش می‌دهیم.

• اولین ماده سمی به کار برده شده در ظروف پلاستیکی پلی‌کربنات است. پلی‌کربنات که نوعی پلیمر بوده، حاوی ماده خطرناک بیس فنول ای (BFA) است. این ماده یک استروژن سنتزی ضعیف است که تعادل هورمونی بدن را به هم زده و موجب بروز سرطان می‌شود. زیرا اثبات شده که در بیش از ۸۰ درصد بافت‌های سرطانی BFA وجود دارد. ظروف حاوی این مواد در زیردسته کد ۷ قرار می‌گیرد و در خرید می‌توانید باتوجه‌به این نکته از خرید این ظروف خودداری کنید. همچنین از علامت PC و OTHER‌ هم در آن‌ها استفاده می‌شود.
• دومین ماده پلی‌وینیل‌کلراید (PVC) بوده که به‌تنهایی پلیمر مضر شمرده نمی‌شود. بلکه در ترکیب با دو افزودنی متداول صنعتی به نام‌های نرم‌کننده‌های فتالاتی و پایدارکننده‌های حرارتی بر پایه سرب، پیوند ضعیفی ایجاد می‌کند و به‌راحتی وارد مواد غذایی به‌خصوص مواد غذایی چرب مانند گوشت می‌شوند. این ظروف مضر هم زیردسته کد ۳ بوده و توجه به آن ریسک سرطان با ظرف‌های پلاستیکی نامرغوب را کاهش می‌دهد.
• پلیمرهای پلی‌استایرن (PS) سومین ماده مضر موجود در برخی ظروف پلاستیکی است که در دماهای زیاد، استایرن آزاد می‌کند. این ماده یک ماده خطرناک سمی بوده و علاوه بر ایجاد سرطان، تعادل هورمونی و تولیدمثل انسان‌ها را با خطر مواجه می‌کند. زیرمجموعه این ماده هم گروه ۶ بوده و در خرید ظروف پلاستیکی، توجه به آن را توصیه می‌کنیم.

این ۳ مورد از مهم‌ترین مواد سرطان‌زای ظروف پلاستیکی است و اگر هم کسی از شما سؤال کرد که آیا ظروف پلاستیکی سرطان زا هستند می‌توانید آن‌ها را با این موارد راهنمایی کرده و از خطر ابتلا به سرطان آگاه کنید.

همچنین بخوانید: مواد غذایی که نباید در ظروف پلاستیکی نگهداری شوند

کدام ظروف پلاستیکی سرطان زا هستند؟

با بررسی مواد مضر در قسمت قبلی، می‌توان تشخیص داد که کدام ظروف پلاستیکی سرطان زا است و برای استفاده مناسب نیستند. درست است که همه ظروف پلاستیکی از مواد شیمیایی ساخته شده و ترکیبات مختلفی دارند، اما در میان آن‌ها ظروفی که دارای ماده اولیه بیس‌فنول و فتالات هستند، خطر بیش‌تری داشته و خرید آن‌ها در هر شرایطی را توصیه نمی‌کنیم. یعنی ظروف زیردسته کد ۳ و ۷ خطر ابتلا به سرطان را بیش‌تر کرده و اگر چه توصیه ما نخریدن همه ظروف مضر است، اما در صورت ضروری بودن، از خرید این دو کد خودداری کنید. برای مشاهده کد هم می‌توانید به کد بازیافتی محصول توجه کنید. کد بازیافتی همین کدهای معرفی شده در قسمت قبلی است.

این ظروف علاوه بر انسان برای حیوان و گیاهان هم از نظر زیست‌محیطی بسیار مضر بوده و سلامت آن‌ها را نیز با خطر مواجه می‌کند. اگر هم با موارد گفته‌شده بازهم در انتخاب و تشخیص دچار خطا می‌شوید، توصیه ما به شما توجه به درجه کیفی ظروف و مهم‌تر از آن خرید از فروشگاه‌های معتبر است. فروشگاه‌های معتبر جنس خوب و مرغوبی را به شما عرضه کرده و در برابر کالاهای خود مسئول هستند؛ بنابراین با پرسش از آن‌ها می‌توانید از جنس و اصالت کالا اطمینان حاصل کرده و خرید خود را انجام دهید.

روش صحیح مصرف ظرف های پلاستیکی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان

بعد از بررسی مواد سمی و خطرناک استفاده شده در ظروف پلاستیکی، تکلیف چیست؟ باید تمام ظروف پلاستیکی خود را با این دیدگاه که مضر و سمی هستند، کنار گذاشته و از خرید هرگونه ظروف پلاستیکی دیگر امتناع کنیم؟

جواب این سؤال هم منفی بوداست ه و می‌توان با خرید ظروف پلاستیکی مناسب و روش استفاده صحیح از آن‌ها ریسک سرطان با ظرف پلاستیکی را کاهش داده و حتی جلوگیری کنیم. برای این کار ابتدا باید آگاه شوید که چگونه از این ظروف استفاده کنید؛ بنابراین در استفاده از ظروف پلاستیکی موارد زیر را رعایت کنید.

ـ استفاده مجدد از برخی ظروف پلاستیکی مانند یکبار مصرف و بطری آب و نوشابه و دبه ماست‌های شرکت‌های مختلف ممنوع است. از این ظروف برای نگه‌داری آب یا هر چیز دیگری در یخچال. کابینت به‌هیچ‌عنوان استفاده نکنید. این ظروف بازیافتی بوده و برای یک‌بار استفاده تولید شده‌اند.

ـ در صورت نیاز به استفاده و نگه‌داری مواد غذایی در ظروف پلاستیکی در فریزر یا ماکروویو به علامت درج شده روی کالا و موارد استفاده آن دقت کنید. زیرا برخی ظروف در دمای زیاد بالا یا پایین، مواد مضر وارد مواد غذایی می‌کنند.

ـ پس از بازکردن موادی مانند آب که درون ظروف پلاستیکی یکبار مصرف هستند، برای استفاده در دفعات بعدی، آن‌ها را به ظروف شیشه‌ای انتقال داده و نگه‌داری کنید.

ـ قبل از خرید محصولاتی که درون ظروف پلاستیکی هستند، به پروانه بهداشت روی ظرف دقت کنید.

ـ اگر برای خرید مواد غذایی یا دریافت نذری مانند حلیم در ایام محرم و رمضان، به همراه خود ظرف می‌برید، از قابلمه استفاده کرده و از بردن ظروف پلاستیکی مانند سطل خودداری کنید. دمای داغ مواد غذایی سبب ایجاد واکنش و آزادشدن مواد شیمیایی ظروف می‌شود.

ـ از ریختن مواد غذایی خیلی داغ یا سرد به ظروف پلاستیکی دوری کنید. ابتدا مواد را درون ظروف شیشه‌ای یا روحی و تفلون و هر چیزی غیر از پلاستیک ریخته و صبر کنید تا به دمای محیط رسیده، سپس به ظرف پلاستیکی انتقال دهید.

ـ تاحدامکان از ظروف پلاستیکی رنگی استفاده نکنید. این ظروف حاوی رنگ و مواد مضر بوده و صرفاً جنبه زیبایی دارند. در میهمانی و مراسم‌هایی مانند تولد، زیاد این ظروف استفاده می‌شوند که کار خطرناکی است.

مناسب ترین ظروف پلاستیکی از نظر خطر کمتر سرطان زا بودن

در کنار همه موارد گفته شده، برای کاهش نگرانی شما باید بگوییم که همه ظروف پلاستیکی سرطان‌زا نبوده و دارای کیفیت‌های بهتر و کم‌خطر هم هستند. پس اگر تمایل به شناخت آن‌ها دارید، به کدها و نوشته‌های معرفی شده در زیر دقت کنید.

ـ ظروف پلاستیکی دارای کد ۵، شامل هیچ‌گونه ماده مضر نبوده و در ساخت آن‌ها از پلی پروبیل استفاده می‌شود. این مواد سخت و نیمه شفاف بوده، ایمنی بالایی داشته و در مقابل حلال‌ها مقاومت زیادی دارد. علاوه بر کد ۵ با نوشته PP نیز مشخص می‌شوند.

 ـ ظروف پلاستیکی کم‌خطر بعدی ظروف زیردسته گروه ۴ است. این ظروف از پلی‌اتیلن با چگالی کم ساخته شده و ایمنی بالایی دارند. دارای هیچ‌گونه ماده شیمیایی نبوده و با نوشته LDPE هم شناخته می‌شوند.

ـ پلاستیک نوع ۲ هم مانند موارد بالا از مواد بی‌خطر و ایمن ساخته شده و جنس سخت با چگالی بالایی دارند. در ساخت این ظروف از پلی‌اتیلن با چگالی بالا استفاده شده و با نوشته HDPE مشخص می‌شوند.

ـ نوع دیگری از پلاستیک که نوع ۱ هستند، هم بی‌ضرر بوده و هم مضر. در ساخت این ظروف از پلی‌اتیلن ترافتالات استفاده شده که برای یکبار استفاده مناسب هستند. در صورت یک‌بار استفاده هیچ ضرر و خطری نداشته، اما با استفاده مجدد می‌توانند خطرناک و سرطان‌زا باشند.

پس به هنگام خرید به نوشته و کدهای روی ظروف دقت کنید. ظروف نوع ۱ و ۲ و ۵ جزء ظروف بی‌خطر بوده و خرید آن‌ها ریسک ابتلا به سرطان با ظروف پلاستیکی را از بین می‌برد. برای مثال ظروفی مانند بانکه در سایزهای مختلف، ظروف دردار، جا حبوبات و جا برنجی، جانانی و سبد و آبکش و … کاربرد زیادی داشته و نیاز به ماندگاری بالایی دارند. این ظروف در فروشگاه‌های معتبر از جنس خوبی برخوردار بوده و شامل یکی از گروه‌های نام‌برده می‌شوند. محصولات هوم کت تقریباً شامل همه این ظروف پلاستیکی بوده و جزء زیردسته ظروف پلاستیکی سالم و بی‌خطر هستند.

نتیجه‌گیری

امیدواریم بعد از مطالعه این مطلب در پاسخ این سؤال که آیا ظروف پلاستیکی سرطان زا هستند تردیدی نداشته و اگر هم کسی از شما در این مورد سؤال کرد، به‌راحتی او را راهنمایی کرده و از خطر ابتلا به سرطان دورش کنید.